Αφγανοί

Από Humor Literacy
Αναθεώρηση ως προς 20:53, 5 Σεπτεμβρίου 2018 από τον VTsam (συζήτηση | συνεισφορές)
(διαφορά) ← Παλαιότερη αναθεώρηση | Τελευταία αναθεώρηση (διαφορά) | Νεότερη αναθεώρηση → (διαφορά)
Μετάβαση στην πλοήγηση Πήδηση στην αναζήτηση

Κείμενο

Σχόλια

Α) Δομικά & Γλωσσικά στοιχεία

Στο παρόν αφηγηματικού τύπου ανέκδοτο το χιούμορ προκαλείται αρχικά από τις χιουμοριστικές φράσεις (jab lines): «Ο πρώτος ντυμένος σαν πρίγκιπας, κατεβαίνει απο μια Μερσεντάρα τελευταίο μοντέλο» και «Ζητιανεύω στο μετρό». Ωστόσο, πιο έντονο χιούμορ προκαλεί η φράση «Μου λείπουν μόνο 10 Ευρώ για το εισιτήριο να γυρίσω στο Αφγανιστάν», η οποία αποτελεί την ατάκα (punch line) του ανεκδότου, καθώς βρίσκεται στο τέλος του κειμένου και συντελεί στην επανερμηνεία του.

Β) Πολιτισμικές & Διακειμενικές αναφορές

Το χιούμορ που επιδιώκει να πετύχει το συγκεκριμένο ανέκδοτο προκύπτει από την ανατροπή μιας σειράς προσδοκιών σε σχέση με το φαινόμενο της επαιτείας. Ειδικότερα, ο/η αποδέκτης/τρια του κειμένου θα ανέμενε κάποιο άτομο να εξωθείται στην επαιτεία από απόλυτη ανάγκη επιβίωσης. Αντίθετα, οι χαρακτήρες του συγκεκριμένου ανέκδοτου αντιμετωπίζουν την επαιτεία ως επιχειρηματική δραστηριότητα («Βλέπω καλοπερνάς! Τι δουλειά κάνεις και τα κονομάς;», «Ζητιανεύω στο μετρό»). Η ασύμβατη αυτή συμπεριφορά τους υπογραμμίζεται και από το γεγονός ότι ο Αhmed πλουτίζει μέσω της επαιτείας (Ο πρώτος ντυμένος σαν πρίγκιπας, κατεβαίνει απο μια Μερσεντάρα τελευταίο μοντέλο.), ενώ το αναμενόμενο θα ήταν κάποιος/α που ζητιανεύει να μην είναι ή/και να μην γίνει πλούσιος. Στο πλαίσιο αυτό, ασυμβατότητα προκαλεί και ο τρόπος με τον οποίο ασκείται η επαιτεία, καθώς ο Αhmed ζητιανεύει επικαλούμενος την πρόθεσή του να επιστρέψει στην χώρα καταγωγής του («Μου λείπουν μόνο 10 Ευρώ για το εισιτήριο να γυρίσω στο Αφγανιστάν»), ενώ συνήθως οι επαίτες επικαλούνται μια σειρά από σοβαρά προβλήματα (π.χ. υγείας). Μάλιστα, η πρόθεση επιστροφής του στο Αφγανιστάν αναπαρίσταται να είναι το καθοριστικό στοιχείο που κινητοποιεί και ενισχύει την προθυμία των Ελλήνων να τον βοηθήσουν, ενώ στην άλλη περίπτωση εμφανίζονται να είναι αδιάφοροι ή/και να θεωρούν ότι οι λόγοι επαιτείας που επικαλείται ο ζητιάνος είναι ψευδείς, αναληθείς και ανέντιμοι. Ουσιαστικά, στην περίπτωση του Αhmed οι Έλληνες κινητοποιούνται να τον στηρίξουν οικονομικά όχι λόγω της συμπόνιας και της ελεημοσύνης τους, αλλά λόγω της έντονης επιθυμίας τους να φύγουν οι μετανάστες/τριες από τη χώρα τους.

Γ) Ιδεολογία & Κριτική Ανάγνωση

Οι παραπάνω μη αναμενόμενες συνθήκες της ιστορίας περιέχουν παραδοχές με έντονα στοιχεία ρατσισμού και εχθρικής ρητορικής προς τους μετανάστες/πρόσφυγες. Έχοντας ρίζες στην καχυποψία απέναντι στους επαίτες, η ιστορία επιχειρεί να συνδέσει την ανειλικρινή επαιτεία με τους μετανάστες, προτρέποντας ουσιαστικά σε μια εκτεταμένη αμφισβήτηση της προσωπικής ιστορίας του κάθε μετανάστη (βλ. και τα εισαγωγικά στη λέξη "πέρασμα" στην αρχή, που παραπέμπουν σε παράνομη είσοδο στη χώρα). Μέσα από την τελική ανατροπή-ατάκα φαίνεται ότι μια μεγάλη μερίδα του ελληνικού πληθυσμού έχει έντονη επιθυμία για τη φυγή των μεταναστών/τριών και την επιστροφή στη χώρα καταγωγής τους. Έτσι, το ανέκδοτο προσπαθεί να δημιουργήσει την αίσθηση ότι αυτή η ρατσιστική και εχθρική στάση του κόσμου είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη και έντονη και πιθανόν να υφίσταται σε μεγαλύτερο βαθμό απ’ όσο φαίνεται. Μάλιστα, μέσα από τον τρόπο με τον οποίο οικοδομείται ο Αhmed, ως ένας «ανειλικρινής και εύπορος επαγγελματίας» επαίτης, επιδιώκεται η ενίσχυση και δικαιολόγηση της αρνητικής στάσης του πλειονοτικού ελληνικού πληθυσμού και εμμέσως προωθείται η ιδεολογία της εθνικής ομοιογένειας.